Тонггача ҳам кутаман
Бир кўзим экранда, бир кўзим ойнада... Охирги тўрт кундан бери шу аҳвол. Кутиб-кутиб ухлаб қоламан.
Момақалдироқнинг овозидан чўчиб уйғондим. Биринчи ишим - ойнага қаради. Э-воҳ, кўзларимга ўт кирди, мияларим чайқалди - чироқ ёниқ. "Жамшид акам кебдила"
Шоша-пиша тапочкани илдириб, зиналарни икки-учтасини бир қилиб, тўғридаги домга ошиқдим. Ҳеч кўрмасин, деб домимизни орқа томонидан юриб, нарига дом орқасидаги гаражлар ортидан бордим. Подъездгача етиб боргунча юригам жойидан чиқиб кетай, деди. Ёмғирда жиққа ҳўл, ивиб ҳам бўлдим.
Яна тепага... учинчи қават... ухлаб қолмаган бўлсин ишқилиб. Эшикни Жамшид акамнинг ўзлари очди. Қучоғимни очиб ташландим. Чарчаган, мудраётган бўлсалар ҳам, соғинганимни, кутганимни айтиб, елкаларидан, бўйинларидан қучардим, пичирлаб телефон қилишларини сўрардим орада.
"Хўп асалим, биласану қатдалигимни, ишда бўламан. Кеч бўгани учун қўнғироқ қимадим"...
Жамшид акам жарроҳ. Бундан ўн бир йил олдин оғир жарроҳлик операцияси қилиб, умримни қутқариб қолганла. Сал ёшим улғайиб, 14 га кирганимда, зимдан кузата бошлаганман. Жуда чиройли оила. Дилдора кеннайини Жамшид ака бошларида кўтарардила. Кийим-кечакларига роса эътиборли, тақинчоқлар оберар, кўчада юришганида фақат қўл ушлашиб юришарди. Жамшид акам ўзи спортчиларни қоматига эга, сочининг ён томонларига сал оқ оралашган бўлсада, ўзига жуда ярашган эди. Ман мактабдан келаётиб, ёки кечқурун ойнадан қараб ўтириб, уларга қараб хўрсиниб ўтираверардим.
Тақдирнинг тақозоси билан бундан тўрт йил олдин Дилдора кеннайи худди Жамшид аканинг жарроҳлик бўлимида операция пайтида комага тушиб қолибдила. Ўшандан бери қанча уринишмасин, комадан чиқаришса, аҳволи ёмонлашавераркан, ноилож яна сунъий комага киритишаркан. Жамшид акам бу воқеадан кейин жуда ўзгардила. Ўйчан нигоҳ, эрта-кетиб кеч келишлар, дазмолланмаган куйлак ва шимлар, ундан кейин бир икки марта ичиб келиб уйга кириб кетишлар ҳам кўзга ташланди. Ойимни айтишларича, Дилдора кеннайини олдига кириб соатлаб тикилиб ўтирарканла. Буни маҳалладагила этибди. Отпуск пайтиниям аёлини ёнида ўтказибди, ҳар кунги массаж, смесь-овқатларигача назорат қилишга ҳаракат қиларкан. Аммо ҳали шу пайтгача ҳеч қандай натижага эришишолмади.
Бир неча марта бизникилар уйга чақириб, "ишдан кеганизда биззикига кириб кетуврасиз, нима қиласиз кўчани овқатини еб" дейишганида бор эдим. Роса хурсанд бўлиб, атрофида гирдикапалак бўлардим. Аммо икки марта келдилаю, кеми қўйдила. Шундаям биз уйдан қанақа овқат бўлсаям уларникига обчиқардик. "Нима қилардийла, ман қорним тўқ", дердилаю, лекин рахмат деб олиб қолардила.
Кичкина ўғилчасини ойилари ўзлариникига олиб кетишди. Чунки Жамшид акам қаромасдиладе.
Шу зайлда уч йил ўтди.
Бир куни ойнадан қараб ўтирсам, кевотган эканла. Кеч пайт 11 дан ўтган бўлсада, қозондаги овқатни дарров қиздирдимде, ўраб, ёнига битта нон қўйиб, югуриб чиқдим. Қарасам ҳали эшик ёпилмаган. Сув оқаётганини овози эшитиларди. Чўмилаётган бўлсала керак, деб ўйладим. Ичкарига кириб, тўғри ошхонага ўтдим. Ювилмаган идиш-товоқлар, оххо, йиғиштирилмаган кийиб-бошлар, ҳаммаси ҳар жойда сочилиб ётарди... Жамшид акам ҳалиям чиқмадила. Дарров йиғиштиришга тушдим, зал, балкон. Кўрпачаларни қоқиб-қоқиб яна жойига ташладим, диванни устидаги қоғоз-сигарет-гугуртларни ахлатга ташлавордим, кейин идиш-товоқларни ювишни бошладим. Буни овозигами, ёки чўмилиб бўлдилами, Жамшид акам чиқиб келдила-ю, "Ҳа, Барно, санмисан!?", - дедила.
"Ойим овқат бервордила" - дедим, столни устини кўрсатиб.
"Раҳмат, роса меҳрибонла ойинг, бор уйингга, адангга салом этгин", - дедила чуқур хўрсиниб.
Бирданига "Хўрсинманг, Жамшид ака, ман ҳамма идиш-товоқлариззи ювиб бераман, уйизни йиғиштириб бераман, фақат хўрсинманг" - дедим.
Тикилиб қарадиладе, "Хўп, майли" - дедила.
"Урреее"- дедим ичимла.
Ҳамма ишни бирпасда қойил қилдим. Астини айтганда уйдаям бунчалик тез ва яхши йиғиштирмиман. Аммо Жамшид акамми ҳатто кийимларини ювиб, яна бир қисмини ивитиб ҳам қўйдим.
Ҳаммасини кўрсатдимде, "ман буларни эртага келиб, ювиб ташиман", - чиқиб кетдим.
Жамшид акам ҳайрон бўлиб оғиз жуфтлашга улгурмасдан чиқиб кетдим.
Эртасига ишдан келишларини кўзларим тўртмас, саккизмас, саксонсаккиз бўлиб кутдим.
Келишлари билан яна овқатни қўлимга олиб, югурдим. Яна шундай бўлди - ула ювинвотган, ман тўғри кириб бордим. Овқатни қўйиб, чиқишларини кутиб ўтирдим. Чиқиб индамасдан улаям кўчадан обкеган овқатни қўйдиладе, ўтирдила. Ман ваннага кириб кечаги ивитилган кийимларни ювдим. Овқат еб бўганларидан кейин, идиш-товоқларниям ювиб қўйдим.
Хуллас, ҳеч кимга киришга йўл қўймасалаям, ман ҳар кеганларида келиб, барча ишларини қилардим.
Бир сафар бу ҳикоямизнинг ёзилишига сабаб бўлган воқеа бўлиб ўтди.
Жамшид акамни уйидаги чироқ ўн кун ёнмади. Кўзларимга ишонмасдим. Қараб ўтирардим. Нима бўлди? Кўчиб кетдилами? Ота-онамнинг гапларига қулоқ солардим, гапириб қолмасмикинла, деб. Ҳеч нима билолмадим.
Жамшид акамни нима овқат евотганлари, қаерда эканликлари, ким биланликлари - барча-барчасини ўйлардим. Сочлари, кўзлари, - барчаси кўзим олдидан кетмаса, овозлари қулоғимда жарангларди.
Ўн биринчи кун ўтирган жойимда кўзимга ёш келди. Чиқиб уларни домини олдини айланиб келдим. Уйга келиб, ваннага кириб йиғладим.
Ўн иккинчи куни ўтириб хат ёздим. Эшикни тагидан тиқиб кетмоқчи бўлдим. Ёздиму, аммо бориб подъездга киришга ўзимда куч топа олмадим.
Ўн учинчи куним фақат ойнани олдида ўтказдим кунимни. Кўзимдан шошқатор ёш оқарди, "келиб, менга қарамасдан бўлсаям уйизга кириб кетсейз бўлди, сиззи безовта қимийман" - деб ёлворардим гўёки.
Бирдан таниш, ман кўзларимни чиққа ҳўл қилиб куттирган инсонимнинг қораси кўринди. Кўзларимга ишонмасдим. Ҳа. Жамшид акам. Хатимни қўлимга ғижимладим, овқат-повқатга қарамадим. Ўқдай учдим. Шамолдай елиб учинчи этажга чиқсам, энди эшикни очиб кираётган эканла. Бориб хатни отвордим. Йиғлавордим. Қаршимда соқоллари ўсиб кетган, кийимлари айқаш-уйқаш, сочлари пала-партиш, кўзлари жавдираган Жамшид акам турарди. Қучоқлаб йиғладим."Қатда юрувдиз?!" - деб савол бераману, жавобини эшитмасдан яна йиғлиман.
"Жинни қиз, санга нима бўлди", - деб секин сўрадила.
"Ҳич нима" - дедим.
Ичкарига кириб диванда ўтирдим. "Боринг, ювиниб чиқинг" - дедим. Кириб кетдила.
Бу уйда ўзимни яхшироқ ҳис қилишимми биринчи бор англаб етдим.
Жамшид акам ювиниб чиққунларигача шу алпозда ўтирдим.
Чиқиб манга бирпас қараб ўтирдила. Манам қараб ўтирдим. Бу юзни қанчалик соғинганимни қандай айтишимни билмасдим.
"Барно, боргин, уйингдагила хавотир олишади" - дедила.
"Уйга фақат овқат обкегани бориб келаман, эшикни очиқ қолдиринг" - дедим.
"Бошқа овқат обкемайсан" - дедила.
"Кўрамиз" - дедим, калитни ўзим билан олаётиб.
Уйга бориб, бирпас ўтирдим. Кейин Жамшид акамлани гапларига қулоқ солиб, овқат олмадим. Ўзим чўмилиб чиқиб, атир-упаларни қилиб, кейин уйларига бордим. Секин кирдим.
Жамшид акам аллақачон уйқуга кетиб бўптила. Бориб ёнларида ўтирдим. Кейин чўзилдим. Кейин қучоқладим. Қўлларидан ўпдим. Елкаларига бошимни қўйиб ётдим. Чарчаб ухлаган Жамшид акам ҳеч нимани билмасдила. Қўлларини кўкрагимга қўйдим. Сармаст бўлдим, қўллари кўкрагимга текканида. Қўлларини ҳамёғимга тегишини хоҳладим. Бирпасда кийимларимни ечиб қучоғига кирволдим...
Уйғонганимда белимдан маҳкам қучиб, бўйниларимни ва кўкракларимни ўпаётган эканла. Иккита қўллари билан орқамни мижғилаётган, битта оёғимни тортим белининг устида ўткизвоган эканла. Баданларининг тафтидан кўкракларимнинг учи куйиб, трусигининг қаттиқлигидан оёғим тешилай дерди. Ўзимнинг "оҳ оҳ" дейишимдан ҳам ҳайрон, ҳам роҳатда эдим...
Уйга эрталабга яқин кетдим.
Қиз бўлиб ўз оёғим билан келдим, аёл бўлиб ўз оёғим билан кетдим. Бу нима бўпти, бутун ҳаётим Жамшид акам учун, деб ўйлардим кетаётиб. Олдингидай бўлиб юришларига ўзим қарайман. То кеннайим тузалиб кемагунларича. Келавераман, ва яна келавераман. Ҳозиргача шунақа.